500kHz 500kHz
De 500kHz band
In 2010 werd het in navolging van diverse landen ook voor gelicenceerde radio amateurs in Nederland mogelijk om proeven te doen op de 500kHz band.
De band heeft mij altijd erg geintereseerd toen deze nog gebruikt werd als telegrafie noodfrequentie voor de scheepvaart.
Ik heb er tijdens storm daadwerkelijk noodoproepen op gehoord.
Helaas is het zo dat ik om tweeerlij reden niet echt veel kan experimenteren op die band.
Als eerste kregen in eerste instantie enkel de VERON en VRZA een bijzondere toestemming voor het gebruik van die frequentie, en dus kunnen enkel leden hiervan gebruik maken (Ik ben nergens lid van, dat is mijn keuze en gaat je verder geen donder aan, ik heb overigens wel voor beide verenigingen heel wat lezingen verzorgt doe dat zelf ook maar eens als je zoveel praatjes hebt)
- Een tweede ook niet onbelangrijke reden zijn mijn nogal beperkte antenne mogelijkheden.
De oplossing is zoals wel vaker vrij simpel, Ik beperk mij tot de ontvangst van signalen en als ik zonodig een zendertje wil bouwen dan sleep ik de boel mee naar PE1BBC voor wie ik wel toestemming heb weten te regelen (Paul is als laatste der mohanikanen niet voorzien van een internetaansluiting, jazeker mensen dat bestaat nog !)
Dit is echter nog niet aan de orde daar mijn intresse daar (nog) niet naar uit gaat, ook al kan ik op die band zonder meer een ruime 40W RF genereren.
De ontvanger
Eens even rondkijkend in mijn shack kwam ik een mooie ontvanger voor de eerste experimenten tegen.
Het betreft hier een BC453B uit 1942 afkomstig uit een Lancaster bommenwerper en een keer kado gekregen van een bevriend luisteramateur
Het printje bovenop dient voor het via de coax voeden van de antenne en kan er gewoon weer af worden gehaald (deze laatste opmerking even voor paniekerige verzamelaars).
In eerste instantie heb ik geprobeerd met een draad antenne te luisteren maar dat leverde helemaal niets op, enkel een hoop gekraak was te horen, gevolg van de moderne samenleving voorzien van goedkope lichtnetadaptertjes, spaarlampen, en draadloze elende. Dat gaat het dus niet worden.
BC453b
Antenne
Voor eerdere experimenten op de 137kHz band was ik begonnen aan een mooie raamantenne naar ontwerp van G3LNP
[link]http://www.qsl.net/g4cnn/loops/loops.htm|De website van G3LNP[link]
Hoewel de antenne bijna klaar was was mijn belangstelling voora 137kHz wegens gebrek aan activiteit wat weggeebt, en heb ik de antenne omgebouwd voor gebruik op 500kHz.
Dit bleek zelfs in een proefopstellng al meteen een wereld van verschil te zijn !
Het eerste station dat ik hoorde bleek al meteen een Engels station te zijn.
Kenlijk waren in dat weekend veel mensen actief want ik heb ook diverse PA, ON en DL stations gehoord.
De koppelus had ik in eerste instantie gewoon middels luidsprekersnoer aan de ontvanger gekoppeld, maar het leek me verstandig om de invloed hiervan te verminderen door de antenne te voorzien van een eenvoudige maar zeer effectieve voorversterker. en dat scheelt idd enorm.
De 500kHz-raam-antenne
Feriet antenne
Ook heb ik een opstelling met een ferriet antenne gemaakt.
Deze is voorzien van een zelfde voorversterker als de raamantenne.
Uiteraard is deze antenne niet zo gevoelig als de raamantenne maar vreemd genoeg blijkt deze voor stations op zeer korte afstand zoals lokale navigatiebakens beter te voldoen. de reden daarvoor is mij (nog) onduidelijk) al sluit ik niet uit dat de toch wel sterke signalen van de raamantenne welicht wat veel zijn voor de BC453B
500kHz Feriet antenne
SDR oplossingen
Net als 137kHz is ook de 500kHz natuurlijk bij uitstek een band om met Software Defined Radio technieken aan de gang te gaan.
Diverse mensen zijn dan ook bezig met softrock achtige ontvangertjes (dat zijn directe conversie ontvangers die de geluidskaart van een PC als Analoog naar Digitaal Converter gebruiken)
Ook ik heb even met deze gedachte gespeeld, ik had immers ook al zoiets gedaan voor 137kHz
Desondanks heb ik toch besloten eerst eens te proberen om mijn antennes direct op mijn USRP aan te sluiten.
Antenne voeding voor USRP
Dit bleek meteen heel interesant te zijn, de signalen zijn kwa sterkte ruim voldoende (mag zelfs wel wat minderen met effectieve samplerate van 320MSamples/sec (dit is na decimation door de USRP volgens een Cordic algoritme anders kan ik natuurlijk geen 500kHz ontvangen) is ook het dynamisch bereik voldoende (niet aleen aantal bits maar ook een hogere samplerate heeft hier invloed op).
Een heel rudimentaire opstelling gemaakt met GnuRadioCompanion
Zenden
Zoals ik al heb aangegeven, kan ik zelf geen uitzendingen doen op 500kHz.
Ik zal daarom proberen wat van de experimenten van Paul PE1BBC (een vervent zelfbouwer en experimenteerder) verslag te doen.
Daarvoor zal ik eerst een keer wat foto's bij hem moeten maken. en kijken wat zoal gebouwd heeft.